Geheimen Nikola Tesla onthuld in Europa-Park
Ken je de Adventure Club of Europe, afgekort ACE? Deze fictieve club van ontdekkers is opgericht door Europa-Park. Het verhaal van deze club verbindt vele attracties met elkaar via storytelling. Elk clublid heeft iets ontdekt wat voorheen voor de mensheid verborgen bleef. In Europa-Park worden de ontdekkingen stap voor stap onthuld. In 2024 gaat het om de geheimen van Nikola Tesla in het nieuwe themagebied Kroatië.
Nikola Tesla
Nikola Tesla was een genie die in 1856 werd geboren in wat nu Kroatië is. Hij werd wereldwijd bekend door zijn uitvinding in Amerika: wisselstroom. Maar ook in Europa voerde hij met de hulp van de ACE baanbrekende experimenten uit. Deze liepen helaas vaak dramatisch af, daarom hield de ACE deze lang geheim. Daar komt nu een einde aan. In de archieven van de ACE zijn namelijk rapporten ontdekt van Jelica Munja, de toenmalige ACE-vertegenwoordiger in Kroatië. Deze rapporten maken het mogelijk om de omstandigheden rond de dramatische gebeurtenissen opnieuw te beoordelen.
Teleportatiemachine met twee torens
Als kind was Nikola Tesla al zeer getalenteerd. Zijn technische en fysieke kennis overtrof al snel die van zijn leraren. Nikola Tesla was gefascineerd door elektriciteit. Het was zijn grootste ambitie om elektriciteit draadloos te kunnen overbrengen. Een van zijn meest spannende ideeën was een teleportatiemachine, die mensen als pure energie heen en weer zou sturen tussen twee torens door middel van een bliksemschicht. In 1881 presenteerde hij zijn onderzoek voor het universiteitsbestuur, samen met zijn assistent Erik.
Uit de ACE-archieven:
Tesla wilde aantonen dat zijn uitvinding al op kleine schaal zou werken. Hij zette de elektriciteit aan, er was een zoemend geluid, de generator stuiterde … Het kleine speelgoedbeeldje loste op in de eerste toren … Felle bliksemschichten begonnen zich op te hopen tussen de torens … en … Het beeldje is met succes opnieuw gematerialiseerd in de tweede toren. Zijn model werkte, revolutionair!
Uitbreiding uitvinding
Omdat de ACE nieuwe dingen altijd graag aanmoedigt, bood Jelica Munja aan Tesla steun om zijn uitvinding op grote schaal uit te breiden. De club voorzag Tesla van fondsen en een industrieel gebouw, compleet met een elektriciteitscentrale als laboratorium. Volgens schetsen monteerde Tesla een imposante toren met een gigantische spoel op het dak van het laboratorium, die zou worden gebruikt om mensen als bliksemschichten heen en weer te schieten. Erik en Tesla experimenteerden onvermoeibaar. Al snel werd Erik zelf de proefpersoon voor de uitvinding, die Tesla aanvankelijk de codenaam ‘Apparatus Ω’ gaf. Dat liep helaas niet goed af. In het rapport is hierover een ongewoon kort bericht te vinden: Verschrikkelijk ongeluk. Erik heeft veel pijn in zijn gezicht, Nikola is erg bedroefd.
Jelica’s rapporten suggereren dat het ongeval niet te wijten was aan Tesla’s overmoed, eerder dat het leger zijn uitvinding wilde misbruiken. De twee mannen sloegen snel op de vlucht. Erik zou ondertussen in allerijl het apparaat onbruikbaar hebben gemaakt, waardoor een ongeluk is gebeurd en zijn gezicht is verminkt.
Ondanks het abrupte einde van de experimenten, liet Tesla zich niet ontmoedigen. Hij zette zijn experimenten voort in de VS. Of de machine die bekendstaat onder de codenaam ‘Apparatus Ω’ ooit succesvol werkte met mensen, is helaas onbekend. Maar de Wardenclyffe Tower die Tesla op Long Island bouwde, lijkt opvallend veel op die in zijn thuisland.
Opening nieuwe achtbaan
Op 26 april 2024 opent Europa-Park het nieuwe themagebied Kroatië. Hier worden bezoekers in de sensationele multi launch-coaster Voltron Nevera powered by Rimac – net als in de teleportatiemachine – heen en weer geschoten tussen twee torens. Dit gebeurt onder het toeziend oog van Nikola Tesla. Hij komt in de loop van het zomerseizoen namelijk bedrieglijk echt tot leven in het themagebied als hypermoderne animatronic.
Adventure Club of Europe
Op www.adventureclub.eu vind je meer informatie over de club, het verhaal, de leden en hun vondsten die je bij een bezoek aan Europa-Park kunt ontdekken. Bezoekers die zich verdiepen in het verhaal kijken met andere ogen en kunnen nog meer opgaan in de avontuurlijke wereld van Europa-Park.
Bron: Europa-Park
In de jaren zeventig startten Jos en Riet Spanbroek vanuit hun eigen herenhuis in Ellecom een bijzondere attractie. Jos Spanbroek werd gevraagd speelbeelden te ontwerpen voor nieuw te bouwen scholen. In de achtertuin werd geëxperimenteerd met kunstwerken, waarmee je ook kon spelen. De eigen kinderen en vriendjes konden er als eerste mee aan de slag, maar al snel volgden scholen die op schoolreis naar Ellecom kwamen. In 1984 werd het te gek. De beperkte ruimte en de vele tijd liet hen maar twee opties. Tijd om helemaal te stoppen. Òf op een andere locatie verder gaan. Na twee seizoenen experimenteren op het openluchttheater van Velp viel hun oog op een stuk bos aan de rand van Dieren. Met veel protesten vanuit de buurt, daar in het bos werd De Spelerij geboren. Met een gat in de grond, het theater, een legertent en één waterkraantje. Hier hebben de door Jos Spanbroek ontworpen bijzondere speeltoestellen geleid tot het ontstaan van de meest inventieve en uitdagende speeltuin van Nederland.
Inmiddels geniet De Spelerij een landelijke uitstraling en trekt 60 à 70.000 bezoekers per jaar. Het is de belangrijkste toeristische attractie voor de gemeente Rheden en is daarnaast een zeer sociaal betrokken bedrijf. In 2014, bij het 30-jarig jubileum, heeft het echtpaar Spanbroek de Spelerij-directie overgedragen aan hun zoon Mathijs Spanbroek en Dienke Geurtz. En daar is de attractie in goede handen. Maar er gaat geen dag voorbij of de inmiddels 87-jarige oprichter/eigenaar Jos Spanbroek laat zijn gezicht nog zien op het park.
De Spelerij is een bijzondere speelplek. De meest ongewone speeltuin die je ooit hebt gezien. Eigenlijk is het meer een doe-, samenwerk- en verwondertuin waar je, samen met anderen, de meest fantasievolle toestellen bedient en in beweging brengt.
De Uitvinderij is eigenlijk een enorme werkplaats. Hier maak je je eigen kunstwerk. Van hout, metaal, plexiglas of piepschuim. Of van al die materialen samen. Dat doe je met behulp van echte gereedschappen en machines
Dienke Geurtz vertelt enthousiast over haar passie voor De Spelerij – Uitvinderij.
Wanneer en hoe ben jij op De Spelerij – Uitvinderij terecht gekomen?
Dienke: “Vijfentwintig jaar geleden ben ik hier begonnen als stagiaire. Ik studeerde Culturele en Maatschappelijke Vorming. En omdat ik het zo’n fijne werkplek vond, midden in de natuur en met altijd blije gasten om je heen hebt, ben ik hier gebleven. Ik begon met het opzetten van bedrijfsuitjes. Daarna ben ik me meer met de organisatorische kant gaan bemoeien en de boekhouding. En sinds bijna 10 jaar zwaai ik de scepter over de Spelerij – Uitvinderij.”
Waaraan heeft de attractie volgens jou haar succes te danken, hoe onderscheiden jullie je?
Dienke: “Wij zijn écht anders dan andere attracties. Hier staat het samen spelen centraal. Er is hier niets elektrisch aangedreven. Hier wordt je eigen fantasie geprikkeld. Verwondering voert hier de boventoon. We hebben ook geen WiFi. Wij zeggen altijd: “Je hebt hier verbinding met elkaar.”
Iets anders is dat je hier bijvoorbeeld geen frituur zult vinden. De kinderen mogen hier hun lunch zelf bereiden door broodjes te bakken boven de oventjes.
Op welke publieksgroepen richten jullie je?
Dienke: “Wij richten ons op kinderen van 4 jaar tot 12 jaar. Kinderen gaan al aan de slag met een verschillende apparaten en machines. Zij mogen zélf actief zijn en wij geven ze het vertrouwen. Dingen mogen ook mislukken. Naast gezinnen, (oppas)opa’s en -oma’s en hun kleinkinderen en schoolklassen richten we ons ook op volwassenen. Onder de naam ‘Schrootstrijd’ organiseren we circulaire workshops voor bedrijven, vrijgezellenuitjes en andere groepen volwassenen. Metaalschroot, lasapparaat en professioneel gereedschap zijn aanwezig. Er wordt gewerkt onder deskundige leiding en na het bouwen wordt het project getest en gepresenteerd.”
Welke trends signaleer jij in de markt van vrijetijdsbesteding?
Dienke: “We zien dat kinderen steeds meer een binnen-leven leiden, waarbij zij vooral op hun telefoon zitten. Op het moment dat het seizoen start in het voorjaar zien we hier kinderen binnenkomen die nog amper buiten gespeeld hebben. Ze struikelen over hun gegroeide voeten. Kinderen uitdagen meer buiten te spelen is dan ook erg belangrijk.
Hier op de Spelerij is geen WiFi. Wij brengen kinderen en hun ouders in verbinding met elkaar. En die behoefte is er echt.”
Wat beschouw je als het grootste succes en wat als grootste uitdaging?
Dienke: “Ons grootste succes is dat wij écht persoonlijke aandacht hebben kunnen blijven geven aan onze bezoekers. Ook bewaken wij de drukte. Die blijft hanteerbaar. Een uitdaging voor ons op dit moment is het vinden van goed en betaalbaar personeel. Wij zijn geen puur commerciële attractie en kunnen daarom niet aan alle loonverwachtingen voldoen.”
Hoe is jullie samenwerking met toeleveranciers, accommodaties in de omgeving en de overheid?
Dienke: “Wij hebben een goede relatie met de gemeente. Zo werken we nu samen met hen in een pilot om van het gas af te gaan. We hebben uiteraard al zonnepanelen liggen en ook hergebruiken we het regenwater op ons terrein.
In de regio werken we samen binnen de Stichting Toeristisch Platform Zuid-Oost Veluwezoom. Hier ben ik bestuurslid. Ook maken we onderdeel uit van De Veluwse Attractie-overleg.
Dierense ondernemers, waaronder De Veluwse Poort zijn een belangrijke toeleverancier voor ons. Zij verzorgen diners en slaapplekken voor onze groepen. Je moet doen waar je goed in bent, zeggen wij altijd. Zij zijn daarin goed, wij zijn weer goed in mensen leren spelen met kunst en techniek.”
Heb je nog een advies of les aan collega-ondernemers?
Dienke: “Het beste functioneer je zònder subsidies, op eigen kracht. Dan blijf je je eigen visie volgen.”
Heb ik nog iets gemist wat je graag kwijt wilt?
Op het einde van het interview neemt Dienke me mee naar de theaterzaal op het park. Trots vertelt zij hoe hier groepen tot wel 120 personen een fantasievolle en interactieve theatervoorstelling kunnen beleven. Spelenderwijs wordt hier techniek verbonden aan persoonlijke ontwikkeling. De Spelerij – Uitvinderij, een wereld van en voor verwonderaars, uitvinders en dromers!