De gastbeleving moet centraal staan

“We moeten slimme keuzes maken”

Hielke Tillema, directeur van Kontour vastgoed, heeft een heldere visie: de gastbeleving moet centraal staan. En dat vraagt veel meer dan alleen maar een mooie vakantievilla ontwikkelen: “Positief verrast worden bepaalt voor een groot deel de vakantiebeleving en het gevoel van gastvrijheid. Innovatie is hierbij enorm belangrijk. Alleen zo ben je toekomstbestendig.” We vroegen hem naar de ontwikkelingen en kansen die hij ziet in de recreatiebranche.

Customer Journey

Hielke: “De gast staat voor ons altijd centraal. Dat deed het in het verleden voor ons al en dat is nog steeds zo. Maar we mogen branche-breed wel herijken. Een vakantiewoning huren, waarbij je om 15.00 uur moet inchecken en dan achteraan in de rij bij de receptie aansluit om vervolgens formulieren in te vullen met informatie die eigenlijk al bekend is, dat is toch raar? Niemand wil dat. Deze werkwijze is totaal niet gericht op de gast. Het is van belang dat de recreatiebranche kijkt naar hoe de gast het wil en niet naar hoe het proces traditiegetrouw ingericht is. De gast van vandaag wil bijvoorbeeld op elke willekeurige dag van de week kunnen aankomen. Dit levert de beheerder ook diverse voordelen op. Zo kunnen schoonmaakwerkzaamheden verspreid worden, verdwijnen de piekmomenten voor de schoonmaak én creëer je een aantrekkelijkere baan omdat de medewerkers dagelijks hun werkzaamheden kunnen uitvoeren.”

Het gebruik van data voor een ‘op maat’ vakantie

Het traditionele invulwerk van de gast aan de receptie is achterhaald, maar het ‘digitale inchecken’ levert tegelijkertijd een voordeel op dat onvoldoende benut wordt. Hielke: “Er is heel veel data beschikbaar. Aan de hand van de personalia weet je al of er een stel, een gezin of een vriendengroep komt. Omdat die informatie paraat is, is het eenvoudig om in te spelen op de wensen en behoeften van de gasten. Je kunt je aanbod personaliseren. Je weet wanneer er gasten jarig zijn en een attentie verzorgen. En weet je dat een vakantievilla bezet wordt door 2 gezinnen, dan zijn extra spelletjes afgestemd op de leeftijd van de kinderen zo geregeld.”

Innovatie draagt bij aan de ultieme vakantiebeleving

Waar persoonlijke aandacht hoog in het vaandel blijft staan, mag dat niet verward worden met traditionele omslachtige processen. In plaats van het verplichte inchecken en de rekken bij de receptie vol folders over activiteiten in de buurt, kiest Familieresort PUUR Exloo duidelijk voor innovatie door beide aspecten online aan te bieden. Zonder in te leveren op aandacht en beleving. Gasten checken hier receptieloos in en maken tijdens hun verblijf gebruik van hospitality tv’s en de door Kontour Vastgoed ontwikkelde webshop; een online gids voor een optimale vakantiebeleving met ruimte voor persoonlijke wensen. Er kunnen onder andere uitjes en arrangementen bij lokale ondernemers geboekt worden en boodschappen of fietsen besteld worden.

Lokale verankering

Die lokale ondernemer mag van Hielke trouwens nog veel meer ingezet worden. Recreatieparken mogen wat hem betreft af van dat vaste format vanuit hun corporate gedachten. Juist door die lokale ondernemer te betrekken, vergroot je de beleving van de gast. “Een lokale bakker die het ontbijt levert, maar ook een lokale ondernemer die de fietsen verhuurt met leuke routes en tips erbij. Dat draagt bij aan de beleving van de gast. De gast hoeft dan niet alles zelf te uit te vinden én het is leuker voor de lokale ondernemers; ze verdienen aan de toeristen en zij weten als ambassadeur als geen ander de bezoeker te enthousiasmeren voor het authentieke karakter van de regio. Door de lokale identiteit onderdeel van de parkbeleving te maken, voorkom je ‘massagevoel’ en creëer je fans.”

Slimmere keukens en apparaten gericht op vakantiegebruik

De gast wil een vakantievilla waar hij/zij het gevoel heeft dat het mooier is dan thuis. Daarom worden luxe vakantiewoningen door Kontour Vastgoed voorzien van complete keukens met hoogwaardig apparatuur. Een mooie ontwikkeling, waar volgens Hielke zelfs nog ruimte voor verbetering is voor ‘slimmere keukens en apparaten’: “Gasten zijn er soms zo’n 3 á 4 dagen. Gaan ze dan ook uitgebreid koken? Als we informatie verzamelen (door middel van enquêtes, maar denk ook aan en/of sensoren in apparaten), dan weten we exact hoe vaak bijvoorbeeld een oven wordt gebruikt. Als we kunnen uitlezen dat de oven amper gebruikt is, dan kan ook de schoonmaak daar weer slim op inspelen. Maar denk ook aan storingen, die je tijdig signaleert en proactief kan laten verhelpen, nog voordat de gast hinder ervaart. Stemmen we apparaten af op het vakantiegebruik – op het gedrag van de gast – dan biedt dat vele voordelen voor de gast.”

Duurzaamheid in de recreatiesector

“Duurzaamheid wordt voor een groot deel al geformuleerd door de Nederlandse overheid. Denk aan BENG (bijna energieneutraal bouwen) dat aangeeft dat sinds 1 januari 2021 alle nieuwe gebouwen in Nederland bijna-energieneutraal moeten zijn. Maar als we nog meer gaan afstemmen op het gedrag van de consument valt ook daar op het gebied van duurzaamheid nog veel te winnen. Dat is anders dan thuis en in een andere intensiteit: overdag ben je vaak weg en ’s avonds wil je met iedereen gezellig samenzijn. De techniek moet hierop worden afgestemd. De villa’s van Kontour Vastgoed hebben uiteraard geen gasaansluiting meer. Een luchtwarmtepomp verwarmt de villa. Een warmtepomp doet er echter wel langer over om te schakelen in temperatuur, terwijl de vakantieganger er gemiddeld maar heel kort is. Zouden we het systeem sneller laten werken, dan boeten we weer in aan duurzaamheid. We moeten dus slimme keuzes maken.

We zien heel duidelijk de trend dat mensen vaker en korter op vakantie op gaan. Niet alleen willen we het dan luxer dan thuis hebben, ook wil de consument een unieke en authentieke vakantiebeleving. De recreatiesector is een behouden en conservatieve sector. Vaak is het boekingssysteem nog leidend voor de gastroute en kan de verhuurder daardoor moeilijk inspelen op snel veranderde wensen van de gast. Daardoor lijkt de gast niet meer centraal te staan, maar aan de andere kant zorgen de systemen wel voor optimale bezettingsgraden en goede huurprijzen voor de investeerders. Daar is veel werk te doen, maar de technologische ontwikkelingen ook in andere branches gaan zo snel, dat ik verwacht dat ook de systemen in onze sector snel op de wensen van de gasten worden aangepast.”

Wist u trouwens dat wij regelmatig de artikelen delen via bijvoorbeeld LinkedIn? Volg de LinkedIn pagina van Recreatief totaal en zie wekelijks inspirerende artikelen voorbij komen.

Dit jaar schreef Recreatief Totaal in iedere editie onder de rubriek MVO over duurzaam ondernemen in de recreatiesector. De ene keer over materiaalgebruik, de andere keer over groen investeren en weer in een andere editie over MVO-initiatieven in de watersportsector. Dat we ons bedrijf maatschappelijk verantwoord runnen zou inmiddels zo tussen eenieders oren moeten zitten, dat wake-up-calls als de klimaattop in Glasgow niet meer nodig zijn.

Maar ook als u het zelf al op orde heeft, kunt u nog een verdere rol vervullen in het verduurzamen van onze samenleving. Want duurzaamheid houdt niet op aan de poort van uw bedrijf. U maakt onderdeel uit van een keten en daar zijn misschien nog wel wat slagen te maken.

Duurzame keten

Bij aankoopbeslissingen let je meestal op de prijs, de kwaliteit en de levertijd van een product. Als MVO-bewust bedrijf let je ook op sociale en milieu- aspecten. Overleg en samenwerking met leveranciers leiden tot procesverbetering en een transparanter, efficiënter en gunstiger aankoopbeleid en kan u een positief effect genereren op het gedrag van uw toeleveranciers, bijvoorbeeld op het gebied van milieu. Dit is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de gastbeleving én het imago van uw bedrijf.

Weten waar de grondstoffen vandaan komen, welke (verpakkings-)materialen er worden gebruikt, wat er speelt bij toeleveranciers en door wie producten vervaardigd worden, is eveneens belangrijk. Eerlijkheid is ook een hoog goed. Uw (marketing) verhaal is geloofwaardiger wanneer u transparant bent over de herkomst van uw producten. Het draagt bij aan een goede reputatie. Oók als u nog niet bent daar waar u wilt zijn. Als u eerlijk bent en eraan werkt om in jaartal X energieneutraal bent, kweekt dat goodwill bij uw huidige en toekomstige gasten.

Wat zijn de risico’s wanneer u geen ketenverantwoordelijkheid neemt?

We noemen er drie:

– Afnemers willen steeds vaker antwoord op vragen over duurzaamheid. Heeft u deze antwoorden niet, dan loopt u het risico deze afnemers als klant te verliezen.

– De Nederlandse overheid koopt steeds duurzamer in. U loopt dus kans de overheid als klant te verliezen als uw restaurant of vergaderaccommodatie niet gecertificeerd is.

– Als media misstanden aantreffen, kan uw reputatie een flinke deuk oplopen met Fort Oranje als absoluut dieptepunt van onze Sector

(Duurzaamheids)uitdagingen

Energie wordt duurder. Verlichting, verwarming, luchtbehandeling en keukentoestellen vreten stroom. Onderzoek wijst echter uit dat een horeca-ondernemer de eerste tien procent besparing op energie kan binnenhalen zonder een cent uit te geven. Hetzelfde geldt voor water. Het wordt duurder maar er kan bespaard worden: spaarknop in de toiletten en de douches, elektronische sensor op kranen…

Wie horeca zegt, zegt ook voedsel; de herkomst, voedselveiligheid, vers en gezond voedsel, maar ook voedselverspilling. De consument besteedt veel meer aandacht aan wat hij op zijn bord krijgt. En ook wat er daarvoor en nadien mee gebeurt, wil hij graag weten. Onze horeca gooit nog jaarlijks tonnen voedsel weg. De campagne ‘No food waste’ probeert het tij te keren. Inmiddels zijn er al restaurants die eens (of vaker) per maand een ‘no food waste’ lunch serveren. Zij koken met ingrediënten, die anders weggegooid zouden worden. Denk daarbij aan brood, dat een dag oud is. Vis of vlees dat is overgebleven, omdat er te veel van was. Of groente en fruit met een schoonheidsfoutje. Ze halen die producten dagelijks op bij telers, verpakkingsbedrijven en producenten en gaan ermee aan de slag in de keuken van het restaurant. Dit vraagt om de nodige creativiteit en improvisatietalent van de chefs. Fermentatiespecialist Christian Weij van het hippe restaurant Smaakpark in Ede op de Veluwe is hierop ingesprongen en biedt workshops aan om koks wegwijs te maken in het omgaan met ‘rottend voedsel’. En dat is een stuk minder vies dan het lijkt!

Andere duurzame trends waarmee de sector rekening dient te houden zijn de opkomst van de deeleconomie (airbnb, campr, chef aan huis, thuisafgehaald). Het eerste nummer van Recreatief Totaal van dit jaar heeft een uitgebreid artikel gewijd aan deze peer-to-peer initiatieven.

Samenvattend: duurzaam ondernemen doe je voor jezelf, je omgeving en voor je klant. MVO-bewust opereren, het gebruik van duurzame producten en de communicatie hierover draagt bij tot de positieve beleving van die consument. De mate van duurzaamheid is op die manier een essentieel instrument om je te onderscheiden in een concurrerende markt.

Tegenwoordig proberen bijna alle vakantieparken op diverse manieren te laten zien dat zij er alles aan doen om het milieu te ontzien in de vorm van duurzaamheid. Wat wordt er specifiek gedaan om parken te verduurzamen? We keken hier in het bijzonder naar een aantal parken van Roompot.

Roompot is voor het tweede jaar op rij genomineerd voor de prijs van het duurzaamste bedrijf van Nederland. Roompot dankt zijn nominatie aan o.a. de duurzame initiatieven om zijn CO2 voetafdruk te halveren tegen 2030. De prijs is een initiatief van de stichting Nederland CO2 Neutraal.

Roompot heeft een ambitieus duurzaamheidsprogramma. De vakantieaanbieder komt namelijk elk jaar dichter bij zijn doel om in 2030 zijn CO2-voetafdruk en restafval werkelijk met 50% te hebben verminderd. Dit is de stichting Nederland CO2 Neutraal duidelijk opgevallen.

Met die doelstellingen investeert Roompot flink in de transitie naar duurzame energie op zijn parken en in het gebruik van duurzame en circulaire bouwmaterialen. Eerste gasloze park van Zeeland Het resort Water Village is het eerste 100% duurzame park van Roompot Vakanties. De 67 vakantiewoningen en 19 lodges zijn met duurzame materialen gebouwd en hebben bewust geen gasaansluiting. Verwarmen gebeurt met warmtepompen die op het elektriciteitsnet zijn aangesloten. Alle woningen zijn bovendien van zonnepanelen op het dak voorzien, waarvan 10 zelfs richting 0-op-demeter gaan. Via extra zonnepanelen wekken zij alle energie op die de gasten nodig hebben tijdens hun verblijf.

Water Village is ook duurzaam in onderhoud. Roompot koos bewust voor streekeigen beplanting die geen bestrijdingsmiddelen vraagt. Om gasten een optimale groenbeleving te garanderen en hen van de natuur te kunnen laten genieten komen auto’s het park niet op. Gasten parkeren aan de rand van het park op een centraal parkeerterrein dat met laadpalen is voorzien voor elektrische of hybride voertuigen.

Duurzaamste park van België

Het nieuwe vakantiepark dat Roompot dit jaar in het Vlaamse Hechtel-Eksel heeft geopend, is het meest duurzame vakantiepark van België. Voor het eerst in Vlaanderen bouwde men een vakantiepark in CLT-houtconstructie dat ruim 5,2 miljoen kg CO2 uit de lucht onttrekt en opslaat, en hiermee alle transport van het park neutraliseert. De keuze voor duurzame en circulaire materialen en de recuperatie van water vervolledigen het geheel. De 121 woningen voor 4, 6 en 16 personen, zijn gebouwd met duurzaam hout.

De vakantiewoningen zijn bovendien de eerste houten vakantiewoningen van het land die niet volgens een – ondertussen traditioneel – houtskelet zijn gebouwd. Projectontwikkelaar Lifetree Group en Aalters bureau Aché Ligno Architecten kozen namelijk voor een structuur van duurzame massieve panelen kruislaaghout of CLT (cross laminated timber). Bij deze innovatieve en duurzame bouwmethode bestaan de wanden uit meerdere lagen hout die kruislings verlijmd zijn. Deze innovatieve structuur biedt vrijheid in de vorm van de woningen en laat ook toe dat men binnen meerdere decennia de woningen bijna integraal zal kunnen demonteren en hergebruiken op een andere plek.

Voor de verwarming en de koeling van de woningen koos de aanbieder van vakantiewoningen bewust voor systemen die niet werken op fossiele brandstoffen, zoals gas of stookolie. Duurzame warmtepompen zullen het hele jaar door voor de juiste temperatuur zorgen en bij voorkeur aangedreven worden door groene elektriciteit.

Groene Pluim

In 2020 ontving Roompot ook als eerste vakantieaanbieder in Nederland een Groene Pluim en werd het in hetzelfde jaar voor de eerste keer genomineerd voor de prijs van het duurzaamste bedrijf van Nederland.

Over Roompot

Roompot is een leidende aanbieder van vakantieparken in Europa. Meer dan 2.100 medewerkers staan dagelijks klaar om de gasten te laten genieten van een welverdiende vakantie. Zo worden er ieder jaar zo’n 13 miljoen overnachtingen geboekt in de meer dan 17.000 vakantieaccommodaties van Roompot. In totaal heeft de groep meer dan 200 vakantielocaties in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk en Spanje in portfolio, van beach houses tot design villa’s en van glamping tot luxe kamperen bij de boer.

www.roompot.nl

Bron voor dit artikel: Roompot

Steeds vaker kregen Freek Wesstein en zijn compagnons telefoontjes van kopers van de potplanten. “Kan ik de Aloë vera plant gebruiken op mijn huid of kan ik het eten?” Op reis in Zuid-Afrika ontdekten ze zelf gave wijnexperiences bij boerderijen en realiseerden zich: “Dat kan met Aloë vera ook!” De potplantkwekerij werd 1,5 jaar geleden omgedoopt tot Dr. Green en sinds eind 2021 is de kas in Westland maandelijks te bezoeken (indien de op dat moment geldende coronamaatregelen dit toelaten).

Kwekerij Dr. Green is op zichzelf al een ondernemersverhaal. Het bedrijf wordt gerund door een vijf jongeren (de oudste medewerker is 29 red.) en zo’n 50 scholieren. Wesstein kwam als puber voor een bijbaan in de voorgaande kwekerij werken, die hij nu samen met compagnons voortzet. Hij is momenteel de strateeg van het stel en pas 27 jaar. Als geboren tuinderzoon koos hij voor een leven als ondernemer met inmiddels een eigen kwekerij boven doorstuderen. Zijn aanstekelijke drive wil hij dan ook inzetten om meer mensen bekender te maken met deze plant.

“We willen mensen vooral bewust maken wat de kracht van de natuur is,’’ vertelt hij. “Net als dat sommigen niet weten dat melk van de koe komt, weten velen niet dat huisverzorgingsproducten van planten komen. Aloë vera is een oerplant met een geneeskrachtige werking. Wij halen onze stekjes uit Midden-Amerika en laten deze tot volwaardige planten uitgroeien in zo’n 1,5 jaar tijd. We telen, net als veel andere bedrijven in de gemeente Westland, onder glas. In de kas kunnen we een uniek klimaat nabootsen.”

Bezoekers aan de kas van Dr. Green’s zijn meestal nog niet eerder in een kwekerij geweest. “Voor mensen uit het Westland zijn kassen heel normaal, maar voor de meesten mensen is het ver van hun bed. Toch gebeuren er magische dingen,’’ stelt de jonge ondernemer. Bloemen, planten, tomaten, paprika’s, fruit, wasabi en ook de cressen (kleine kiemplantjes) van Koppert Cress gaan de hele wereld over. De glastuinbouwgemeente blijft dan ook niet onopgemerkt. Recent bracht reiscoryfee Tom Waes een bezoek aan Westland en ook National Geographic versloeg wereldwijd van deze ‘tiny country that feeds the world’. “Dat trekt bezoekers aan,’’ weet Wesstein, “waarvoor steeds meer activiteiten komen.”

“Voor mensen uit het Westland zijn kassen heel normaal, maar voor de meesten mensen is het ver van hun bed.”

BLENDER

Dr. Green stelt de ‘puur natuur’ filosofie voorop. “We zijn de enige volledige Aloë vera kwekerij van Nederland. We telen dit jaar zo’n half miljoen planten, zonder bestrijdingsmiddelen en chemie. De planten groeien relatief langzaam, dat maakt de plant gezonder. Inmiddels werken ook zo’n 30 beautysalons met stelen van onze planten’’ vertelt hij verder terwijl hij met een mes een stengel opensnijdt. “Door het open te snijden en direct op de huid aan te brengen kun je rimpels tegengaan, acné of eczeem behandelen en in je haar gebruiken. Eventueel kun je de plant ook in de blender stoppen. De pulp kun je gebruiken als gel. De allerduurste cosmetische producten bevatten een miniconcentraat, dat is chemisch gefilterd. En er worden nog 300 bij-ingrediënten toegevoegd. Puur natuur is vaak beter! Op onze website zijn recepten met gel te vinden.” Wesstein droomt van een beautysalon in de kwekerij; “zodat je met uitzicht op het gewas je behandeling krijgt. De cirkel wordt dan als het ware rond.”

Als eerst start Dr. Green met rondleidingen die iedere maand gaan plaats vinden. “Naast een kijkje in de kas, gaan de deelnemers zelf aan de slag met de plant. Zo ervaart iedereen wat je met de plant kunt. Via de webshop kun je de stelen erna bijbestellen.” Kijk voor data en meer recepten op: www.drgreen.nl

Bronvermelding: foto’s Dr. Green Jo-ann Groenewegen

Duurzaam (bn.; vgl. -zaam) 1 geschikt, bestemd om te duren, weinig vergankelijk, syn. bestendig: deze stof is zeer duurzaam; een duurzame herinnering; een duurzame vrede, die op hechte grondslagen rust; – zo min mogelijk grondstoffen verbruikend; gebruik makend van herwinbare bronnen: duurzame energie 2 lang aanhoudend, voor lange tijd, syn. gedurig: de vijand duurzaam het hoofd bieden; een duurzaam gebruik.

Dat lees ik als ik mijn Van Dale opensla bij het lemma duurzaam. In het Vroeg Middelnederlands Woordenboek kom je al het woord duurlijc tegen met de betekenis duurzaam.  Maar voor het allereerste gebruik van het woord duurzaam moet je terug naar 1636, In het Woordenboek der Nederlandsche Taal duikt daar het woord duurzaam op; een vermelding voor ‘lang goedblijvend, weinig aan slijtage of bederf onderhevig’.

Duurzaamheidtrends
Nieuwe ronde, nieuwe kansen! 2020 en 2021 waren rumoerige jaren met veel vallen en opstaan. Naar zoals het er nu uitziet zijn de meeste recreatiebedrijven toch in staat geweest overeind te blijven of weten op te staan na hun struikeling of val. Maar echt vooruitgegaan zijn we ook weer niet. Op enkele uitzonderingen na, draaide het in de meeste bedrijven toch vooral om het overeind houden van de operatie. Ik las onlangs dat dat op zich niet vreemd is. Ons lichaam doet hetzelfde. In stressvolle situaties gaat ons lichaam over op een modus waarop we weinig controle hebben. Het voortbestaan is in gevaar en dat is alles wat telt. Maar voor de lange termijn is deze survival-modus niet zo goed. Hoe pakken we ‘de groene draad’ weer op? We lichten hier 8 trends in duurzaam ondernemen uit.

Trend 1: Inclusie, diversiteit en ongelijkheid

Altijd een gevoelig onderwerp omdat de mensen die ‘er over gaan’ hier zelf vaak weinig last van hebben. Het gevoel hebben ergens bij te horen is een van de basisbehoeften van de mens. En ook het gevoel niet juist, of oneerlijk, te worden behandeld doet veel met onze eigen waarde en zelfbeeld.

Voor bedrijven is hier veel te winnen. Wanneer je wilt dat mensen samenwerken en het maximale uit zichzelf halen, dan zorg je als werkgever voor een omgeving waarin mensen zichzelf kunnen en durven te zijn.

Zo was ik was onlangs te gast in restaurant Droom! Bovenop de Baste, een duurzaam museum aan de Waalkade in Nijmegen. Hier werd in de bediening gebruik gemaakt van mensen met een psychische of lichamelijke beperking. De arbeidsvreugde die zijn toonden was zo aanstekelijk dat de alle bezoekers het lunchcafé met een glimlach op het gezicht verlieten.  

Trend 2: Gezondheid, vitaliteit en veiligheid

Hoort dit ook bij duurzaamheid? Een volmondig, ja! Juist in de recreatiesector maken de mensen, de gastheren en gastvrouwen het verschil. Veiligheid is vaak wel afgehecht vanuit regelgeving. Gezondheid en vitaliteit daar is nog een wereld te winnen. Dat gaat over wat er zich allemaal afspeelt in lichaam en geest. Over geluk, ontwikkeling en ontplooiing. En het mooie is, de oplossing ligt binnen jezelf als ondernemer. Het gaat vaak over persoonlijke aandacht, mensen zien en erkennen voor wie ze zijn, zoals jij dat zelf ook graag wilt.

Trend 3: CO2, Carbon footprint en decarbonisatie

Hier hebben we al vaak over geschreven in Recreatief Totaal. De meeste recreatieondernemers werken al jaren hard aan het terugdringen van de uitstoot. Hier geldt het adagium ‘meten is weten’. Tools als de Green Key helpen bij het in kaart brengen van de verbetermogelijkheden.

Trend 4: Hernieuwbare energie en energietransitie

Van recentere datum is de aandacht voor energie en energietransitie. Kort door de bocht samengevat als ‘We moeten van het gas af’. Feit is dat we afgelopen eeuw te afhankelijk zijn geworden van fossiele brandstoffen. En de voorraad hiervan raakt uitgeput. De afgelopen jaren zijn er gelukkig mooie alternatieven beschikbaar gekomen en deze worden steeds betaalbaarder. Denk aan zonnepanelen, windturbines, warmtewisselaars, et cetera.

Zogeheten ‘Green Deals’ tussen overheden, (recreatie)ondernemers en kennisinstituten maken het mogelijk om gezamenlijk grote (!) duurzame stappen te zetten. Neem eens contact op met jouw gemeente wat zij met jou samen kunnen doen.

Trend 5: Circulariteit, recycling en waste-management

Deze termen zullen de meeste recreatieondernemers bekend in de oren klinken. Veel bedrijven hebben hun milieustraten al hierop ingericht. Feitelijk komt het hierop neer dat je niet meer praat over afvalstoffen, maar over grondstoffen. En dan gaat er een hele (circulaire) wereld voor je open. Wat afval is voor de ene ondernemer, blijkt vaak een prima grondstof te zijn voor een ondernemer die actief is in een heel andere sector.

Trend 6: Duurzame bedrijfsvoering, inkoop en marketing en communicatie

Duurzaamheid wordt nog te vaak gezien als kostenpost en dat is zeker niet altijd terecht. Natuurlijk gaat de kost soms voor de baat uit, maar maatschappelijke verantwoord inkopen is typisch een thema waar met een kleine moeite groot resultaat behaald kan worden. Hierbij is het zaak je bij te laten staan door een partij die je voorziet van de juiste informatie en in contact kan brengen met de juiste mensen. En realiseer jezelf dat je zelf ook onderdeel bent van die keten. Alleen maar eisen stellen aan je toeleveranciers en zelf achteroverleunen is wel heel makkelijk.

Trend 7: Duurzaam leiderschap

Duurzaamheid heeft het tijdelijk even verloren van COVID. Stond duurzaamheid of MVO in 2019 nog in de top drie van mogelijke onderscheidende factoren van een bedrijf. Dit jaar is het thema afgezakt naar een zevende plek. En daarmee op hetzelfde niveau als in 2018.  (Bron: Berenschot)

In de food-sector staat duurzaamheid evenwel nog wél op plek één! Deze branche wordt gestimuleerd door de ‘vragende’ partij, de consument, en moet dus wel stappen nemen om duurzamer te worden. Horeca-gelegenheden zonder vegetarische opties op de kaart kom je dan ook bijna niet meer tegen. En ook in de verblijfsrecreatieve sector winnen de ‘push’-factoren het van de ‘pull’-factoren. De toerist zélf zoekt een groene, stressvrije omgeving, zonder lawaai- of milieuoverlast. En als de recreant een duurzame verblijfsomgeving zoekt, ben je als ondernemer wel gek als je daar niet op inspeelt.

Leidinggeven aan een duurzame organisatie vraagt vaak om een ander type leiderschap: organisaties waarbij de leiders zich meer dienend opstellen en de menselijke maat hanteren. Want als je de dingen doet die je altijd al deed, krijg je de dingen die je altijd al kreeg.  

Trend 8: Intuïtie en innerlijk kompas

Als er iets is wat door de jaren heen bewezen heeft duurzaam en toekomstbestendig te zijn, is dat vertrouwen op je intuïtie en je innerlijk kompas. In een complexe wereld met zoveel variabelen is dit vaak nog het enige waar je van op aan kunt. De bekende Israëlische historicus én futuroloog Yuval Noah Harari (waar o.a. Bill Gates, Mark Zuckerberg en Barack Obama zich door hebben laten inspireren) wijdt niet voor niets in zijn boek “21 lessen voor de 21^e eeuw” een hoofdstuk aan Boeddhistische principes.  Één van diens levenslessen luidt: “Wie zegt dat materiële welvaart gelukkig maakt, komt bedrogen uit” Zelf kiest Harari voor stilte-retraites om hieraan te ontsnappen en één te worden met de omgeving. Geheel eendachtig Boeddha’s meest duurzame advies: ‘Doe niets. Helemaal niets’.”

“Doe niets. Helemaal niets”

Bronvermelding: Voor dit artikel is informatie gebruikt uit “21 Lessen voor de 21^e eeuw” van Yuval Noah Harari en eerder verschenen artikelen van ‘Zinnige Zaken’, een sociale onderneming met het (groene) hart op de goede plaats, die als missie heeft 150.000 mensen te activeren op het vlak van duurzaam ondernemen. 

Duurzaamheid in de buitenruimte vertaalt zich niet alleen in de toepassing van duurzame en kwalitatieve hoogwaardige materialen, maar ook door een investering in mens, milieu en maatschappij. Bij Van de Bijl & Heierman BV, sinds kort opererend onder de naam VDBH, is het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen verweven in het hele beleid. Hoe zij dit precies doen? We gingen in gesprek met Job de Visser, commercieel adviseur bij VDBH.

Het bedrijf VDBH houdt zich voornamelijk bezig met advisering, ontwerp, aanleg en onderhoud van tuinen, (bouw)terreinen en groenvoorzieningen. Met het groter wordend aanbod van vakantieparken in Nederland en de ruimte die de gast steeds meer gaat waarderen om de accommodaties heen, merken zij dat hun diensten steeds belangrijker worden. “Uniek is dat wij alles in huis hebben om zowel projectmatig en qua terreinbeheer alles compleet in eigen beheer uit te voeren. We hebben de kennis en de creativiteit. Maar ook ruim 140 vakbekwame medewerkers en een uitgebreid modern machinepark. We ontwerpen, tekenen en calculeren, coördineren, realiseren en onderhouden. Indien gewenst, bieden wij (goedkopere) alternatieven om een budget sluitend te krijgen”, vertelt Job.

Hoe pas je duurzaamheid toe in groenvoorziening?

“Wij zijn als bedrijf gecertificeerd voor ISO 14001, ISO 9001, VCA** en Groenkeur. Daarnaast proberen wij restproducten te hergebruiken, denk aan benutting van hemelwater, afvoer naar bio centrales en verantwoord afvalscheiding. We proberen richting onze opdrachtgevers inzichtelijk te maken welke materialen duurzaam van aard zijn qua levensduur en productie zoals bijvoorbeeld de keuze voor een gebonden halfverharding in plaats van asfalt. Wanneer we kijken naar half verhardingen zien wij een, naar ons idee, must voor de recreatiebranche, namelijk het toepassen van waterdoorlatende en klimaat-adaptieve materialen. Daarnaast liggen er op dat gebied mogelijkheden in de toepassing van dak- en gevelgroen. Duurzaamheid betekent ook het oog hebben voor ecologie. Hierin kunnen wij advies geven over het toepassen van ecologische- en biodiversiteitsmaatregelen zoals insectenhotels, nestkasten, bloemenmengsels en beplantingen”, geeft Job aan.

CO2-reductiedoelstelling

VDBH wil graag haar steentje bijdragen aan de reductie van CO2-uitstoot. Daarom hebben zij zich laten certificeren voor de CO2- prestatieladder trede 5. De CO2-prestatieladder is een instrument om de CO2-uitstoot in kaart te brengen en te verminderen.

“Jaarlijks worden er CO2-reductie doelstellingen gesteld om de CO2-uitstoot te verminderen. Ondanks een absolute toename van de uitstoot door bedrijfsgroei is het gelukt om de uitstoot relatief te laten dalen met 14%. We hebben dit onder andere voor elkaar gekregen door gebruik te maken van CO2 -saving diesel, een innovatie van onze brandstofleverancier. Daarnaast hebben we onze bedrijfspanden vol gelegd met zonnepanelen, waarmee we ons eigen stroom opwekken, waar onze elektrische machines en wagenpark weer gebruik van maakt.

In het uitvoerend werk hebben wij als doel gesteld om 3% CO2 te reduceren in de verwerking van het groenafval door middel van toepassing van de zogehete ‘Bokashimethode’. Hierbij wordt organisch restmateriaal teruggegeven aan de bodem. In 2020 verwerkten wij ruim 185 ton blad op deze wijze. Per 100 ton blad reduceren wij 33% CO2 ten opzichte van de conventionele methode (compostering). In de verwerking van de totale hoeveelheid groenafval is dat een reductie van 4%. Voor vakantieparken op boslocaties is dit ook een geweldig toepassing!”, laat Job ons weten.

Over VDBH

Van de Bijl & Heierman (VDBH) houdt zich voornamelijk bezig met advisering, ontwerp, aanleg en onderhoud van tuinen, (bouw)terreinen en groenvoorzieningen. Het bedrijf heeft meer dan 30 jaar ervaring en is gecertificeerd voor ISO 9001, ISO 14001, VCA** en Groenkeur. Daarnaast is VDBH ErBoerkend, SBB-opleidingsbedrijf en lid van de VHG en de Branche Vereniging Ondernemers Begraafplaatsbeheer (BVOB) om het kennisniveau hoog te houden.

Meer informatie: www.vdbh.nl.

Er zijn steeds meer campings en vakantieparken in Nederland die zich profileren als duurzame verblijfsrecreatie. Het is in deze tijd bijna een must om als bedrijf jouw ‘groene’ kant te laten zien tegenover de gast. Wanneer je kijkt naar klein inventaris, op bijvoorbeeld een recreatiepark, wordt er graag gekozen voor duurzame producten, mits de prijs goed blijft. In gesprek met Marc Wegter en Annemarie ter Grote van Wegter vertellen zij over hun duurzame en gezonde alternatieven voor in de keuken.

Bij aankoopbeslissingen wordt er veelal gelet op prijs, kwaliteit en levertijd van een product. Als Maatschappelijk Verantwoorde Onderneming let je daarnaast ook op de sociale en milieu- aspecten. Zo ook bij Wegter vertelt Directeur Marc Wegter. “De eerste vraag die we ons moeten stellen is ‘Wat is duurzaamheid’. Niet iedereen weet dit. Duurzaamheid heeft twee aspecten, het eerste is het langdurig meegaan van een product en het tweede is dat je het kunt recyclen. Bij Wegter letten we dan ook op het gebruik van materialen in onze producten, zodat het opnieuw gebruikt kan worden. Maar duurzaamheid zit bijvoorbeeld ook in de relatievorm. Zo onderhouden wij op een bewuste manier onze relaties met leveranciers en komen we samen tot procesverbeteringen en nieuwe innovaties.”

Een van de nieuwste innovaties binnen Wegter is gerecycled servies binnen de serie Ecogress van het eigen merk Palmer. We merken dat de klant graag kiest voor maatschappelijk verantwoorde producten, alleen speelt de prijs hier nog altijd een grote rol. Met ons gerecycled servies ben je uiteraard ook wat duurder uit, maar ziet de recreërende gast geen tot weinig verschil wat betreft de kwaliteit. Zo kan het park toch een bijdrage leveren aan het welzijn van onze huidige en toekomstige generaties, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit die zij leveren aan hun gasten”, vertelt Annemarie, Accountmanager bij Wegter.

Naast het gerecycled servies komt Wegter nu ook met een bijzonder duurzaam en gezond alternatief voor bij het koken. “Wij voeren het merk Skottsberg waarbij wij pannen bieden in de materialen gietijzer, roestvrijstaal en plaatstaal. En vooral die laatste uitvoering is wat ons betreft een ‘must have’ voor de culinaire gast op zijn vakantiebestemming. Deze pannen zijn ideaal voor koken, bakken, grillen en braden en kunnen tegen zeer hoge temperaturen. Daarnaast zijn ze sterk, robuust en onverwoestbaar. Wanneer je deze pannen juist gebruikt, gaan ze een leven lang mee”, vertelt Marc enthousiast.

Het gebruik van duurzame producten tijdens een vakantie draagt dan ook bij tot een positieve beleving van de gast. De mate van duurzaamheid is op die manier ook een essentieel instrument om je te onderscheiden in de markt. Waarom worden deze plaatstalen pannen dan niet al overal gebruikt? “Wij merken dat er nog weinig over bekend is in de markt. De pannen zien er na meermalig gebruik wat minder mooi uit en dat wordt snel geassocieerd met oud en vies. Terwijl dat juist helemaal niet het geval is en duidt op een steeds beter kookplezier vanwege het ontstaan van een natuurlijke antiaanbaklaag, die na elk gebruik beter wordt”, geeft Annemarie aan. “Plus, de synthetische anti-aanbak lagen zien er misschien wel schoon uit in de bekende pannen, maar na een tijdje op hoog vuur is het inademen hiervan niet goed voor de gezondheid. Met de plaatstalen pannen heb je daar, vanwege hun natuurlijke anti-aanbaklaag, geen last van”, vult Marc nog aan.

Naast de bovengenoemde duurzame innovaties biedt Wegter ook een breed assortiment aan servies, bestek, drinkglazen en zelfs een compleet pakket aan klein inventaris en verkopen zij zowel eigen merken, als merken van andere leveranciers. Wegter voert op dit moment 4 eigen merken; Skottsberg – Purely Essential, Maastricht Porselein – Perfectly timeless, Palmer – For lovers of food en Mammoet Essentials – Relevant basics. Voor de recreatiesector heeft Wegter daarnaast drie inventarispakketten samengesteld. Hun jarenlange ervaring met de verschillende wensen van klanten hebben ze zo gecombineerd in ‘Simplicity’, ‘Clarity’ en ‘Infinity’. Daarnaast kan er altijd gecombineerd worden. Mede op die manier probeert Wegter altijd maatwerk te leveren.

Over Wegter
Wegter is een leverancier van totaalconcepten voor onder andere de professionele keuken en -tafel.

Meer info: www.wegter.nl/recreatie

Er komen steeds meer campings in Nederland die zich profileren als duurzame campings. Was je voorheen misschien bang daarmee uitsluitend ‘geitenwollensokkkenpubliek’te trekken, anno 2021 hoef je daar niet meer bang voor te zijn. Het is eerder een must om als bedrijf jouw groene kant te laten zien. Jong en oud, afkomstig uit de Randstad en daarbuiten voelt zich aangetrokken tot verblijfsaccommodaties die zich profileren als maatschappelijk verantwoorde ondernemingen die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan.

We zijn met z’n allen steeds milieubewuster bezig. Windmolens, zonnepanelen en elektrische auto’s. Dat we zuinig moeten zijn op onze planeet is ons inmiddels wel duidelijk. En bij kampeerders is dat gevoel misschien nog wel sterker aanwezig. Want juist op de camping staat genieten en kunnen blijven genieten van de natuur centraal.

Maar doen campings zelf ook mee met het verduurzamen? Laat ik maar direct met de deur in huis vallen: heel veel campings zijn op een of andere manier duurzaam bezig. Van een slimme sensor voor het licht in het sanitairgebouw tot waterbesparende kranen. En van het scheiden van afval tot het gebruik van ecologische schoonmaakmiddelen. Er zijn veel relatief simpele manieren om al een steentje bij te dragen en campings doen dat dan ook massaal. Op Ameland vind je mooie voorbeelden van duurzame accommodatie. Ameland is het eerste energieneutrale waddeneiland van ons land. Zo zijn op Vakantiepark Klein Vaarwater op de toiletgebouwen zonnepanelen en heatpipes geïnstalleerd, is de verlichting vervangen door LED-verlichting en zijn c.v.-ketels vervangen door een warmtepomp. Op deze manier gaan de voorzieningen “van het gas af”, een weg die nog veel meer vakantieparken de komende jaren zullen moeten gaan afleggen.

GreenKey Campings

Voor consumenten is de makkelijkste manier om te checken of een camping een beetje duurzaam is, door te kijken of het een GreenKey certificering heeft. Een certificaat – waarover we al eerder schreven – dat wordt uitgereikt aan bedrijven die aan strenge normen op het gebied van afval, duurzaam inkopen, communicatie, maatschappelijke betrokkenheid, water etc. doen. Op de site van Green Key vind je een overzicht met locaties en (mini)campings die het certificaat al behaald hebben. Groene, bewuste campings waar je heerlijk je tentje op kunt zetten en kunt ontspannen. Duurzaam genieten in eigen land.

Een prachtig voorbeeld is Camping Buitenland. Gewoon in Drenthe. Vijf ondernemende vrienden, waaronder programmamaakster en presentatrice Floortje Dessing toverden in 2017 een overwoekerd stukje Drenthe om tot een gouden Greenkey camping waar je nooit meer weg wilt. Op 9 hectare grond, verscholen tussen het bos en een natuurlijk zwemmeertje vind je Camping Buitenland, met Instagramwaardige accommodaties én kampeerplekken. De kleurrijke en eigenzinnige camping is fijn voor families óf einzelgängers die van de natuur willen genieten. ‘s Avonds leren de gasten elkaar beter kennen bij de biologische BuitenBar en genieten van een relaxte sfeer en muziek.

Wil je je als bedrijf groen en duurzaam presenteren en door bewuste consumenten gevonden worden, oriënteer je dan zeker eens op aansluiting bij het GreenKey-label. Het ACSI-campingplatform eurocampings. eu biedt op haar site zelfs het filter ‘ecocampings’ aan. Hiermee wordt de consument direct naar GreenKey-campings geleid.

Voorbeelden uit het buitenland

Campo Felice Village in Zwitserland heeft op de menukaart van haar restaurant uitsluitend gerechten staan met producten uit de regio. En dat doen ze niet alleen omdat de producten zo lekker zijn (dat zijn ze natuurlijk wel), maar juist óók vanwege de duurzaamheid. Het gebruik van deze regionale producten scheelt namelijk een heleboel kilometers in de auto of vrachtwagen om de camping te bevoorraden. Camping Cisano/San Vito aan het Gardameer heeft begrepen dat water – zeker in het zuiden van Europa – soms een schaars goed is. Dus als het dan een keer regent, moet je er ook zuinig op zijn. Het regenwater wordt hier opgeslagen en onder andere gebruikt voor het bewateren van de planten. Uiteraard is ook op de toiletten een waterbesparend spoelsysteem gemonteerd.

 Natuurlijk is er altijd een baas boven baas: Jesolo International Club Camping. Op de ACSI-blog ‘zo vind je de weg naar een duurzame camping’ lezen we: ‘Deze camping in de buurt van Venetië is compleet verbouwd en CO2-neutraal ingericht. De camping maakt gebruik van groene energie, ledlampen en efficiënte warmtepompen. Alle accommodaties zijn goed geïsoleerd en voor het vervoer op en rondom het park zijn er elektrische auto’s aangeschaft. Op de daken van de supermarkten, kantoren en sanitair gebouwen liggen zonnepanelen en zelfs de boottripjes naar Venetië gaan per elektrische boot. Natuurlijk is er nog wel wat onvermijdelijke uitstoot, maar in plaats van 450.000 kilo CO2-uitstoot in 2008, stoot de camping jaarlijks nu nog maar 55.000 kilo CO2 uit. Deze uitstoot wordt trouwens weer ruimschoots gecompenseerd door de energie die de camping zelf opwekt en weer terug levert.’

Je kunt als campingeigenaar dus heel veel doen aan duurzaamheid, maar uiteindelijk is de kampeerder zélf de grootste vervuiler. Komt die op jouw terrein met een verouderde zwaar vervuilende dieselcamper, met dakkoffer en fietsen achterop, dan kun je als bedrijf verduurzamen wat je wilt, maar de z footprint is al gezet. Of zou je bereid zijn deze gasten voortaan misschien toch te weren?

Wist u dat :

– De reis het minst duurzame onderdeel is van een vakantie; de reis naar de vakantiebestemming veroorzaakt voor kampeerders vaak al zo’n 60 tot 80 procent van de totale CO2-uitstoot van de vakantie

– Het rijden met een dakkoffer of fietsen op het dak voor meer CO2-uitstoot zorgt; een dakkoffer zorgt bijvoorbeeld voor gemiddeld 15% meer brandstof gebruik, één of meer fietsen op het dak kunnen zelfs voor 20 tot 30% meer brandstofverbruik zorgen; fietsen acht op de auto zorgen voor 18% meer brandstofverbruik. Fietsverhuur op je accommodatie is dan ook een milieuvriendelijk alternatief

– Een auto met caravan tot 60% meer brandstof verbruikt dan zonder; een verblijf in een stacaravan of glampingaccommodatie is daarom qua CO2 voetprint dan ook een duurzamere vorm van vakantie vieren.

Rijstvlies, bamboe, kurk en hennep

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen zonder gebruik te maken van milieubelastende kunststoffen of metalen? Het kan, maar blijft soms nog pionieren. Toch kun je zeker bij je parkinrichting al kiezen voor een aantal bio-based materialen, die niet alleen duurzaam zijn, maar ook een boost geven aan de uitstraling van je recreatieobjecten of speeltoestellen. Niet voor niets neemt het gebruik van materialen als rijstvlies, kurk, bamboe en hennep de laatste jaren sterk toe. Ook andere alternatieven zoals riet, vlas en zelfs turf komen naar voren. En niet onbelangrijk, het wordt steeds betaalbaarder.

De overheid hanteert steeds striktere voorschriften ten aanzien van duurzaamheid en voetafdruk van de bouw. Er wordt dan ook al volop geïnvesteerd in duurzame alternatieven voor hout, beton of staal. Sommigen daarvan zijn veelbelovend. Architecten en ontwerpers zijn enthousiast. Vroeger was het grootste struikelblok bij het kiezen voor duurzame alternatieven de hoge kosten, beperkte keuze en de lange levertijden, deels veroorzaakt door de beperkte productiecapaciteit. Ook moest er altijd rekening worden gehouden, zeker bij grote verwerkers, met een “learning curve”. Verwerkers moeten eerst leren omgaan met nieuwe materialen die vaak onder veel striktere voorwaarden moeten worden gemonteerd. Dit alles heeft de algemene keuze voor duurzame alternatieven altijd gestremd. Maar deze pioniersfase is langzamerhand voorbij. Tal van bio-based materialen worden al volop ingezet bij inrichting en ontwerpen van bijvoorbeeld recreatiemeubilair.

Rijstvlies het nieuwe bouwmateriaal

Rijstvlies heeft met name in Azië en het Midden-Oosten al een behoorlijke opmars gemaakt, maar wordt de laatste jaren ook meer en meer gebruikt in Europa. Rijstvlies is feitelijk de rijsthuls die de rijstkorrel beschermt terwijl deze groeit. Het materiaal wordt vaak in het voedselproces gescheiden en in grote hoeveelheden afgevoerd als afval, maar meer-en-meer gebruikt als nieuwe grondstof. Eigenlijk heel logisch, want het is zeer bestendig tegen vocht en UV-licht en kan – door het te combineren met hars of olie – ook thermisch vervormd worden, waardoor mooie vloeiende vormen in ontwerp mogelijk worden. Inmiddels worden al picknickbanken, vlonders, steigers en zelfs skatebanen vervaardigd met dit duurzame materiaal. Ook de viaducten langs de ‘Hunebed Highway ‘(N34 in Drenthe zijn bekleed met dit nieuwe materiaal. De erkenning van rijstvlies als nieuw bouwmateriaal heeft, blijkt uit de RedDot-designaward die dit materiaal in 2017 ontving en de Green Product Award in 2018 in de categorie architectuur.

Kurk

Kurk is de schors van een kurkeik. De eik kan na het “oogsten” gewoon blijven staan en kan eenmaal in de pak-en-beet 10 jaar worden geoogst. Kurk komt met name uit landen in de Middellandse Zee; Portugal en Spanje zijn de grootste leveranciers. Kurk heeft heel andere toepassingen voor gebruik dan rijstvlies. Met name de isolerende en dempende eigenschappen worden gewaardeerd bij gebruik. Als valondergrond bij speeltoestellen kom je al vaak een ondergrond van kurk tegen. Verder wordt het gebruikt als wandbekleding om een interieur een warme, natuurlijke uitstraling te geven. Kurk is wel relatief duur, zeker vergeleken met de traditionele alternatieven zoals schuim of rubber.

Hennep, de enige CO2-negatieve grondstof

Hennep is in de recreatiesector met name bekend in omgevingen waar (hennep-) touwen gebruikt worden. Denk aan de watersport, in klimbossen of als chique ‘geleiding’ of leuning in bijvoorbeeld de horeca. Ook als isolatiemateriaal is het uitermate geschikt. Zeker voor mensen met huid- en/ of ademhalingsproblemen voor mensen die daarvoor gevoelig zijn.

Bamboe

Bamboe is waarschijnlijk de bekendste grondstof, die als duurzaam bouwmateriaal wordt gebruikt bij de inrichting van recreatieparken. Het is een veelgebruikt materiaal dat al enkele tientallen jaren op de markt te vinden is. Het is een sterk en lichtgewicht materiaal waardoor het ook vaak als vloer wordt gebruikt in bijvoorbeeld een boomhut.

Wist je trouwens dat bamboe een grassoort is die in de juiste condities wel tientallen centimeters per dag kan groeien? Gemiddeld duurt het ongeveer 5 jaar voordat een baboestam kan worden geoogst. De wortels blijven hierbij behouden waardoor er weer andere stammen kunnen groeien.

Het Bamboebos van Prafrance

In Frankrijk vind je trouwens een prachtige bamboe-attractie: het Bamboebos van Prafrance. Dit werd in 1856 gecreëerd door Eugène Mazel, een door botanica gepassioneerde inwoner van de Cévennen, en is een wonderlijke exotische tuin die uitnodigt tot kuieren. De rustgevende lanen, omgeven door hoge bamboe; het dal van de Draak, een prachtige Japanse zentuin; het bambusarium met talrijke soorten bamboe; de Mazelserres met geurplanten en exotische bloemen; het Laotiaanse dorp met typische bouwsels in bamboe; de watertuin, eindeloos vredig met zijn kooikarpers, waterlelies en lotussen … Zoveel schitterende zaken die deze tuin beroemd maakten.

Bij de meeste recreatieondernemers anno 2021 maakt duurzaamheid standaard onderdeel uit van de bedrijfsvoering. Verblijfsaccommodaties investeren in oplaadpunten voor elektrische auto’s en fietsen. Musea hebben hun hun TL’s en gloeilampen vervangen door energiezuinige Ledverlichting, festival recyclen het afval en restaurants denken na over het aandeel vegetarische producten in hun assortiment en of een bamboe wegwerp-bord nu juist duurzaam is of niet.

Om op dat laatste maar gelijk antwoord te geven, misschien is de productie van een bamboe wegwerpbordje minder milieubelastend dan de productie van een plastic wegwerpbordje en daardoor op dat vlak duurzaam. Maar vergelijk je met een keramieken bord en neem je naast de productie ook langdurig gebruik mee, zal zo’n bamboe wegwerpbordje helemaal niet zo duurzaam zijn. Het is dus maar net wat je met elkaar vergelijkt.

Milieubarometer

Meten is weten. Wil je duurzaam investeren dan kun je beginnen met je aan te sluiten bij de Milieubarometer. Met deze online-monitor bereken je als bedrijf jouw CO2-footprint en zie je waar de meeste milieuwinst én kostenbesparing te behalen valt. Ook zie je hoe je ten opzichte van het branchegemiddelde presteert. Tientallen gemeenten en brancheorganisaties bieden een gratis startabonnement op de Milieubarometer aan. Van reisorganisatie TUI tot Diergaarde Blijdorp en van Het Kröller Müller Museum tot Condomerie Het Gulden Vlies maken gebruik van de milieubarometer. Meer info op www.milieubarometer.nl.

Onderstaande tabel is een voorbeeld van managementinformatie die een hotelier via de Milieubarometer verkrijgt:

Uit dit overzicht blijkt bijvoorbeeld dat per vloeroppervlak een onzuinig hotel drie keer zo veel energie gebruikt als een zuinig hotel. Per gastnacht verbruikt het onzuinige hotel wel zes keer zo veel energie. Voor het waterverbruik is het verschil nog groter: wel een factor tien. Hierdoor weet je direct waarin het loont om te investeren!

Green Key

Speciaal voor accommodaties in de recreatie- en vrijetijdsbranche is de Green Key ontwikkeld, een internationaal duurzaamheidskeurmerk. Bedrijven met een Green Key keurmerk doen er alles aan om het milieu te sparen, zonder dat hun gasten inleveren op comfort en kwaliteit. Zij gaan daarbij een stap verder dan de normale weten regelgeving vereist. Zo zal een Green Key accommodatie altijd zuinig omgaan met energie en water. Denk hierbij aan het gebruik van zonnepanelen, spaarlampen, lichtsensoren en timers voor airconditioning en verwarming. Er wordt niet meer gewassen dan nodig is en er worden bijvoorbeeld milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen gebruikt. Het restaurant maakt gebruik van streekproducten of zelf geteelde groenten uit de moestuin. Etc. etc. Dit alles draagt bij aan het imago van het bedrijf, het comfortgevoel van de gast en last-but-not-least natuurlijk de status van natuur en milieu. Een investering in het behalen van een Green-Key-certificaat loont. De meeste camping- en bungalowpark ketens hebben geïnvesteerd in deze certificering voor de Green Key. Voor sommigen heeft dit geleid tot de bronzen variant, anderen hebben de zilveren versie al behaald en een selecte groep mag de gouden Green Key voeren.

Samengevat

Groen/duurzaam investeren begint met meten. Tools als de milieubarometer en de Green Key zijn hiervoor uitermate geschikt in de vrijetijdsbranche. Een investering hierin betaalt zich dubbel-en-dwars uit. Maar let op, een duurzame investering is geen momentopname. De opgave is niet om binnen de kortste keren de eindbestemming te bereiken. Zoals iedere ondernemer weet, de lat kan namelijk altijd hoger. Belangrijker is het bewustzijn en de transitie in denken en handelen. Deze verloopt langs de weg van de geleidelijkheid. Het consequent volgen van het uitgestippelde pad. Stap voor stap. Daar vaart het bedrijf én het milieu wel bij.

Wat is duurzaam?

Duurzaam is ‘hip’. Je hoort het begrip tegenwoordig overal. Duurzame huizen, duurzame kleding, duurzame festivals en ga zo maar door. Maar wat betekent het eigenlijk wanneer iets duurzaam genoemd wordt? Dikke kans dat als je de oma’s vraagt naar wat duurzaam is, ze wijzen naar hun oerdegelijke eikenhouten meubels die al decennialang meegaan. Eerlijk is eerlijk. Zij hebben gelijk. Duurzaam betekent van origine dat iets lang meegaat en dat het weinig aan slijtage of bederf onderhevig is. Toch ligt de focus bij Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen meer op een ander aspect van duurzaamheid. We hebben het dan over of iets meer of minder belastend is voor het milieu. Dit wordt ook bedoeld met ‘groen’ of CO2-neutraal investeren. Beleggen in materiële vaste activa die onder aan de streep tot minder milieubelasting leiden. Hierbij spelen productie, gebruik en eventuele uiteindelijke ontmanteling een rol. Wordt iets gepresenteerd als een duurzame investering of groene belegging, vraag dan door. Ga na wat er precies geclaimd wordt en beoordeel zelf waar jij veel waarde aan hecht. Als iets duurzaam is in de zin dat het lang meegaat, is het vaak automatisch ook minder belastend voor het milieu. Het hoeft minder snel vervangen te worden door een nieuw exemplaar en kost dus uiteindelijk minder (schaarse) grondstoffen, dan objecten die ieder jaar vervangen worden. Maar let op, er zijn er ook dingen die lang meegaan en intussen juist heel belastend zijn voor het milieu zoals bijvoorbeeld een slijtvaste verf op basis van vluchtige stoffen…

Als we kijken naar écht innovatieve bedrijven in Nederland, dan kunnen we groepsvilla’s van Nieuw Leven op Texel niet overslaan. Martijn en Hendina Eelman realiseerden een zelfvoorzienende (qua stroom) accommodatie die volop voorbeelden biedt voor duurzame innovatie in de recreatie. 

Volledig off-grid

Het meest bijzondere aan deze accommodatie met 18 slaapkamers (max 36 personen) is dat het bedrijf qua stroom helemaal off-grid is gegaan. Martijn: “Toen ik liet weten dat ik geen vastrecht meer wilde betalen voor mijn stroomaansluiting snapte de energiemaatschappij dat in eerste instantie niet. Iedereen is toch aangesloten op het stroomnet? Wij hebben het voor elkaar om geheel zelfvoorzienend te zijn. Voor noodgevallen hebben we een aggregaat achter de hand.”

Het bedrijf is overigens ook helemaal gasloos. De benodigde stroom wordt binnen het bedrijf zelf opgewekt. Vooral zonnepanalen spelen daarin een belangrijke rol. Voor periodes dat de zon niet voldoende energie levert, wordt er extra stroom opgewekt met het verbranden van pallets. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van een palletkachel van ÖkoFEN; die de eerste paletkachel ontwikkelde die stroom kan opleveren.  In de zomer ligt de verhouding zon/pallets op 80/20; in de winter op 50/50. 

Zelfontwikkeld energiesysteem

De ondernemers hebben het energiesysteem zelf ontwikkeld, met hulp van partijen uit de markt. Zelfs Tesla is er bij gehaald om mee te denken over de batterijen. Zij konden echter geen passende oplossing bieden, waarna men in zee ging met het Nilar en Indutecc. De batterijen slaan voldoende energie op om het bedrijf 2 dagen van stroom te voorzien. Nog een technisch hoogstandje zijn de nieuw ontwikkelde chips en software waarmee de energie gelijkmatig wordt afgegeven. De volgende stap in de ontwikkeling is een oplossing voor de overtollige stroom. Doordat het bedrijf nu niet is aangesloten op het elektriciteitsnetwerk is het dus ook niet mogelijk om energie terug te leveren. Met laadpalen voor elektrische auto’s wil men bij een situatie van overcapaciteit de stroom gebruiken om auto’s op te laden. 

Er is in totaal € 170.000 geïnvesteerd in het hele energiesysteem. En dat zorgt voor een terugverdientijd van 3 tot 4 jaar. Bij de start werd er ook gekeken naar subsidiemogelijkheden voor de ontwikkeling van dit innovatieve energiesysteem. Daar werd uiteindelijk vanaf gezien. Martijn Eelman kan er achteraf wel om lachen: “We moesten steeds meer rapporten aanleveren. Ik werd daar helemaal appelig van.” Voor de financiering maakt de onderneming regelmatig gebruik van crowdfunding. In oktober 2018 werd nog € 162.000 opgehaald bij GreenFundHolland voor de realisatie van de energie-neutrale receptie en centrale voorzieningen. 

Nog veel meer groene inspiratie

Het is voor de ondernemers duidelijk een uitdaging geworden om de bedrijfsvoering zo duurzaam mogelijk te realiseren. Tijdens de rondleiding krijgen we nog veel meer mooie voorbeelden te zien. We noemen er enkele…

Om water te besparen wordt gebruik gemaakt van de Upfall douche. Deze Nederlandse fabrikant en is uitvinder van de recirculatiedouche. Het water – en energieverbruik van douchewater wordt hiermee gereduceerd met 80 – 90%. Deze douche is aanwezig naast een “gewone, conventionele” handdouche.

Ecologische zwemvijver

Centraal op het terrein ligt een ecologische zwemvijver met een ruim zwemgedeelte. Het water wordt gezuiverd door waterplanten. Dit zorgt er voor dat dit ‘zwembad’ ook een heel mooie natuurlijke uitstraling heeft die goed past bij het bedrijf. 

Wie op Texel een project wil realiseren heeft vaak hulp nodig van buitenaf. De transportkosten en milieulasten die daarmee samenhangen wil men zoveel mogelijk beperken. 95% van de bouw, installatie en inrichting is uitgevoerd door Texelse bedrijven.

Milieuvriendelijk schoonmaken

Ook over de schoonmaak heeft men nagedacht. Er is uitgebreid getest met schoonmaakmiddelen die het milieu weinig belasten.  Daarbij kwam men uit op de producten van Raab uit Duitsland en de relatief dure vezeldoeken van Ha-Ra. Hendina Eelman: “Onze externe schoonmaaksters moesten er wel even aan wennen. We hebben toen een test gedaan waarbij we de helft van de accommodatie met hun traditionele middelen bewerkten en de rest met onze ecologische variant. Voordat de test ten einde was besloot de hele schoonmaakploeg al over te stappen. Nog een voordeel van de Raab variant is dat natuursteen (vloer en aanrechtbladen) een veel mooiere kleur behoudt dan bij de normale agressievere schoonmaakmiddelen.”

Duurzame pioniers

Dat het bedrijf Green Key goud is gecertificeerd is eigenlijk een vanzelfsprekendheid. De ondernemers hebben er gewoon plezier in om met duurzame projecten aan de slag te gaan, zonder daarbij de realiteit en kosten uit het oog te verliezen. De duurzame missie wordt ook gedeeld met anderen. Zo worden gasten gevraagd, en enthousiast gemaakt, om mee te werken aan bijvoorbeeld afvalscheiding en men heeft al vele rondleidingen verzorgd aan ondernemers die het zelfde duurzame pad willen volgen. 

Meer informatie: www.nieuwleventexel.nl 

Het bezoek aan Nieuw Leven was onderdeel van de studiereis van Pleisureworld NRIT; rondje Noord Nederland in juni 2019. 

De consument wordt steeds kritischer op de duurzaamheid van de bedrijven die bezocht worden. Het zorgt er voor dat ook ondernemers steeds meer aandacht besteden aan een groene en natuurinclusieve bedrijfsvoering. De kennis om de juiste maatregelen te nemen is echter niet altijd op het bedrijf aanwezig. We vroegen Ernst-Jan Damen van Duurzaamhout.nl, die deze kennis wel in huis heeft, om enkele adviezen te delen voor natuurvriendelijke maatregelen.

Maatregelen rond verlichting

Damen: “Op camping Bakkum zijn recent diverse maatregelen genomen rond de verlichting van het park. Deze camping bevindt zich midden in het Noord-Hollands Duinreservaat en het is ook de wens van het management om de parkinrichting zo natuurvriendelijk en duurzaam mogelijk te maken.”

De maatregelen die hier genomen zijn: 

• De oude metalen verlichtingspalen werden vervangen door duurzaam Europees hout. 
• Voor de lampen zelf werd gekozen voor de nieuwste led-technologie; met lampjes van slechts 1 watt. Dat zorgt voor een lager energieverbruik; goed voor het milieu, maar ook kostenbesparend. 
• Een vakantiepark moet altijd de balans zoeken tussen duurzaamheid en de noodzakelijke voorzieningen. Zo is er altijd functionele verlichting nodig waardoor gasten in het donker de route, en het sleutelgat van hun caravan kunnen vinden. Deze verlichting is naar beneden gericht om lichtvervuiling van de omgeving zoveel mogelijk te beperken. 
• Vooral nachtdieren als vleermuizen ondervinden hinder van de verlichting. Daarom is er gebruik gemaakt van amber licht, waar vleermuizen minder last van hebben. 
• Watertappunt en verlichting geïntegreerd in één houten zuil.

Ook de gasten op het park weten de maatregelen te waarderen.

De resultaten:

Door het nieuwe verlichtingsplan is het wat donkerder op het park en ook de lichtkleur van de vleermuisvriendelijke lampen zorgt voor een andere sfeer. Het was natuurlijk de bedoeling dat de matregelen er voor zorgen dat de nachtdieren minder worden verstoord; en dat is gelukt. Wat vinden de gasten er van? Damen: “Ook de gasten op het park weten de maatregelen te waarderen. Het is nu weliswaar iets donkerder, maar de sfeer wordt ervaren als vriendelijker, toch nog veilig en passend bij de omgeving. Het gebruik van mooie duurzame materialen zorgt er ook voor dat de natuurlijke uitstraling van het park wordt versterkt. Dat spreekt de meeste bezoekers gewoonweg meer aan.”

Het kostenplaatje:

Damen denkt ook mee in de kosten-baten analyse van de investering: “De kosten voor een natuurvriendelijke verlichting zijn vergelijkbaar met de gangbare modellen van dezelfde kwaliteit. Voor de afschrijving van de materialen gaan wij uit van een periode van 15 jaar. Bijkomend voordeel is dat door het gebruik van energiezuinige oplossingen er ook aanzienlijk wordt bespaard op de energiekosten.”

Nog meer maatregelen voor een duurzame uitstraling

Zonder er al te diep op in te gaan, neemt Camping Bakkum nog veel meer maatregelen om de duurzame uitstraling van haar bedrijf te verbeteren. Teamleider technische dienst Van der Tuin noemt nog specifiek de afrastering: “We passen op onze drie campings duurzaam hout toe in de vorm van kastanje- en eikenhouten hekwerken. Dat is niet alleen duurzaam, maar geeft ook een mooi en sfeervol beeld. Je ziet het vaak terug op foto’s. Het zorgt er voor dat de beleving van een natuurlijke duin- en strandomgeving niet verstoord wordt.”

Met dank aan: Ernst Jan Damen van Duurzaamhout.nl. Duurzaamhout heeft ervaring met diverse (duurzame) houten voorzieningen op recreatiebedrijven; van hekwerken en poorten (v.h. ook bekend onder de naam Van Vliet Kastanjehout.nl) tot landschapsmeubilair en duurzame verlichting. 

Meer informatie: www.duurzaamhout.nl