Magie in Limburg

Twintig jaar geleden begon Toverland als een slim idee tijdens een regenbui. Het moest een overdekt speelparadijs zijn waar kinderen en hun ouders zich ook bij slecht weer konden vermaken. Inmiddels is Toverland uitgegroeid tot een volwaardig attractiepark met internationaal aanzien. Met verschillende achtbanen, zwaar gethematiseerde buitengebieden en ambitieuze plannen voor verblijfsaccommodaties groeit het park uit tot een echte shortbreak bestemming.

Hoe bewaak je als familiebedrijf je DNA als je zo snel professionaliseert? Hoe bouw je verder terwijl je pioniersgeest behouden blijft? Jean Gelissen jr., zoon van de oprichter en huidig directeur, vertelt openhartig over de magie achter Toverland.

Jullie hebben een vergunningsaanvraag gedaan voor verblijfsaccommodaties. Waarom is juist nu het moment?

De wens om een echte shortbreak bestemming te worden, leeft al heel lang binnen ons team en onze familie. We roepen het al jaren: ooit willen we dat onze gasten niet alleen een dag komen, maar ook blijven slapen. Dat idee is dus niet nieuw. Wat wel nieuw is, is dat we de afgelopen jaren keihard hebben gewerkt om de basis daarvoor te leggen en dus nu ook echt de vergunningsaanvraag hebben ingediend. Bovendien vragen gasten erom. Mensen willen langer in die beleving blijven. Dat zien we bij parken als Europa-Park en de Efteling ook. Met deze stap maken we Toverland veerkrachtiger én aantrekkelijker. Het is geen kwestie van ‘nu pas willen we dit’, maar ‘nu zijn we er klaar voor’. Dat is een belangrijk verschil.

Je stipt gelijk de beleving aan, iets waar Toverland de laatste jaren onder leiding van het ontwerpteam op hoog niveau meedoet in de branche. Nu kun je nog niet de details van het concept vrijgeven, maar kun je wel iets zeggen over de theming van de verblijfsaccommodatie?

Het moet echt een verlengstuk zijn van het park. De magie die je hier ervaart moet niet stoppen als de attracties sluiten. Daarin laten we ons inspireren door voorbeelden zoals Europa-Park. Die hebben hotels die thematisch naadloos aansluiten bij de parkbeleving. Dat maakt je verblijf een avontuur op zich. Hoe dat er bij ons precies uitziet, kan ik nu nog niet concreet vertellen. We hebben ideeën, we hebben plannen, maar het is nog in ontwikkeling. Wel kan ik zeggen dat ons interne ontwerpteam hier vanaf dag één aan meewerkt. Dat is essentieel om te zorgen dat het echt Toverland-waardig wordt.

Zijn er naast Europa-Park andere inspiratiebronnen?

Zeker weten. We zijn altijd nieuwsgierig en houden onze ogen open. De Efteling is bijvoorbeeld een mooi voorbeeld van hoe je verblijfsaccommodatie verweeft met je verhaal. Bosrijk en het Loonsche Land hebben een heel eigen sfeer, helemaal in lijn met hun sprookjeskarakter. Dat vinden wij inspirerend. Maar ook buiten de pretparkwereld kijken we rond. Hoe regelt Center Parcs zijn hospitality? Hoe werken internationale resorts met service en thematisering? Alles wat te maken heeft met gastbeleving nemen we mee. Maar kopiëren? Dat nooit. Toverland is Toverland. Ons Limburgse, bourgondische, gemoedelijke en magische karakter moet voelbaar blijven. Dat is ons fundament.

Hoe gaat zo’n verblijf zich verhouden tot de vakantieparken in de regio?

Die vraag krijgen we vaak. We zien dat echt niet als directe concurrentie. Sterker nog: ik geloof dat het elkaar versterkt. In deze regio heb je grote vakantieparken die zich richten op gasten die een week of midweek blijven. Toverland is dan een leuke daguitstap. Onze accommodatie zal zich juist richten op het kort verblijf: één nacht, misschien twee, puur als verlenging van het parkbezoek. Dat is een andere doelgroep. Bovendien werkt het als een magneet: hoe sterker Toverland wordt, hoe meer mensen deze regio ontdekken. Daar profiteren wij van, maar ook de buren. Het is echt een wisselwerking. Succes deel je.

De grote vraag is altijd of een park al genoeg te bieden heeft om een tweedaags park te zijn. Of ben je dat automatisch door het toevoegen van verblijfsaccommodaties?

Dat is altijd een leuke discussie: kip of ei? Ik denk dat Toverland op dit moment al voldoende te bieden heeft voor twee dagen, zeker met kinderen. We hebben indoor, outdoor, attracties voor jong en oud, en veel themabeleving. Maar ik snap ook dat een overnachting het makkelijker maakt. Mensen hoeven niet op de klok te kijken. Geen file naar huis, maar lekker blijven hangen. Het mooie is: je voegt een laag toe aan het verhaal. De magie stopt niet als het park sluit. Zo wordt een bezoek een thematische mini-vakantie. Dus ja, we zijn al tweedaags, maar een verblijf maakt het aantrekkelijker om dat ook echt te doen.

Verblijfsaccommodaties runnen is echt een vak apart. Hoe pakken jullie dat aan?

Dat klopt helemaal. We zijn goed in thematisering, attracties, beleving. Maar een resort of hotel runnen is een specialisme op zich. Daarom trekken we specialisten aan. Mensen die weten hoe je een verblijf exploiteert, hoe je hospitality naar een hoog niveau tilt. Tegelijk brengen wij onze eigen visie in. We weten precies welk gevoel we willen overbrengen. Toverland mag geen generiek vakantiepark of hotel worden. Gasten moeten voelen: hier klopt het. Dat bereik je door het beste van beide werelden te combineren. Ons eigen DNA, onze creativiteit, maar ook de kennis van mensen die al jarenlang in dit vak zitten.

Jullie zijn een echt familiebedrijf. Hoe ziet de rolverdeling eruit tussen jou en je vader?

Toverland is inderdaad echt een familiebedrijf in hart en nieren. Mijn vader is de oprichter, samen met mijn tante Caroline, en ik mag nu de dagelijkse leiding doen. Mijn vader is nog steeds betrokken, vooral op strategisch niveau. Hij is vaak twee tot drie dagen per week op het park of op kantoor. Dan denken we samen na over de grote lijnen: welke kant willen we op? Hoe financieren we nieuwe projecten? Hij heeft een groot netwerk en dat blijft van onschatbare waarde. Maar de dagelijkse operatie? Die ligt bij mij en ons managementteam. Caroline heeft jarenlang de dagelijkse leiding gehad, nu doe ik dat. Het is mooi om te zien hoe dat organisch is gegaan. Iedereen werkt vanuit zijn of haar kracht. En ja, dat betekent soms dat je in de avond aan de keukentafel nog over Toverland praat!

Je hebt zelf ook in de horeca gestaan toch?

Zeker! Ik ben zelf begonnen in de warme horeca — hamburgers, friet, pizza’s. Lekker rammen in het weekend. Ik vond dat fantastisch. En dat geldt eigenlijk voor bijna iedereen uit de familie. We vinden het belangrijk dat je met je voeten in de klei begint. Je kunt pas echt een park leiden als je weet hoe het voelt om een lange zomerdag in de horeca te draaien, om attracties schoon te maken of een gast te helpen die iets kwijt is. Dat zit in ons DNA. Het is geen formeel beleid, maar het gebeurt gewoon zo. Mijn zusje, mijn nichtje, we hebben allemaal op die manier leren werken. Het houdt ons nuchter.

Toverland heeft in de loop der jaren opvallend grote investeringen gedaan, die bijna vroeger leken te komen dan paste bij het park op dat moment. Hoe krijg je dat als zelfstandig park voor elkaar?

Dat is iets waar ik wel trots op ben. We hebben geen groot concern achter ons. We doen het op onze eigen manier. Onze investeringen steunen op drie pijlers: eigen vermogen, bancaire leningen en ons obligatiefonds. Dat obligatiefonds loopt sinds 2014 en is eigenlijk een soort crowdfunding. Mensen kunnen obligaties kopen, dat geld lenen ze aan Toverland en daar krijgen ze rente voor terug. Zo creëren we ruimte om te groeien. Maar het betekent ook dat je altijd verantwoord moet ondernemen. Je kunt geen ontverantwoorde gok nemen. We werken met het geld van onze bezoekers én onze investeerders. Dat houdt je scherp. Groot dromen, maar wel realistisch.

Wat was je grootste leerpunt tot nu toe?

Ik denk dat Avalon een mooi voorbeeld is. In 2018 hebben we Avalon geopend met Fēnix, een prachtige wing coaster, Merlin’s Quest en een horecapunt. Maar eigenlijk waren we nog niet helemaal klaar. Door budgettaire keuzes hebben we een paar onderdelen geschrapt die eigenlijk wel nodig waren om het gebied compleet te maken. Dat hebben we later alsnog moeten doen. Daar heb ik veel van geleerd: probeer altijd in één keer een project volledig te realiseren. Een themagebied moet kloppen van A tot Z als het open gaat. Nu kijken we bij nieuwe plannen: is dit volledig? Kunnen we het afbouwen zoals het bedoeld is? Het klinkt logisch, maar in de praktijk is dat soms best lastig. Avalon heeft ons daar scherper in gemaakt.

Toverland staat bekend om durven pionieren en het neerzetten van verrassende attracties en concepten, maar met een vleugje positieve eigenzinnigheid. Is die spirit er nog steeds, ook nu jullie bijna 1.2 miljoen bezoekers ontvangen?

Absoluut! Die mentaliteit zit diep in ons. We zijn ooit begonnen als overdekt speelparadijs en hebben onszelf steeds opnieuw uitgevonden. Het is makkelijk om alleen in veilige stappen te denken, maar dan groei je niet. Tegelijk nemen we nooit roekeloze risico’s. We dromen groot, maar bouwen gestaag. We proberen altijd net dat stapje extra te zetten. Dat kan een spectaculaire achtbaan zijn, maar ook de manier waarop we een frietje serveren. Het zit in grote dingen en kleine details. Die pioniersgeest maakt ons sterk. We blijven grenzen verleggen, maar wel altijd met respect voor wat ons Toverland maakt.

Er wordt vaak gevraagd: komt er ooit een volwaardige darkride?

Ha! Ja, dat is zo’n vraag die altijd terugkomt. Het korte antwoord is: ja, dat staat absoluut op ons wensenlijstje. Een darkride voegt echt iets toe aan je aanbod, zeker als je een vierseizoenenpark bent. Maar wanneer het komt? Dat durf ik niet te zeggen. We hebben zoveel ideeën: nog een familieachtbaan, misschien een spectaculaire waterattractie, die darkride. Alles moet passen in ons investeringsritme én bij ons verhaal. Dus ja, ooit komt hij er zeker, maar ik kan er geen datum op plakken. Tot die tijd genieten mensen hopelijk gewoon van alles wat we al hebben.

Wat zie jij als de grootste uitdaging voor Toverland de komende vijf jaar?

Er is niet één grote uitdaging — het zijn er meerdere. Allereerst: goede medewerkers vinden en behouden. We hebben mensen nodig die snappen dat magie niet alleen in achtbanen zit, maar ook in de manier waarop je een gast begroet of hoe je het eten serveert. Zeker in de huidige arbeidsmarkt is dat een uitdaging. Maar het lukt omdat we er elke dag hard aan werken en omdat mensen zich bij ons welkom voelen. Daarnaast is regelgeving een groot dossier. We zijn gelukkig vroeg begonnen met onze bestemmingsplannen en vergunningen, maar het is een intensief traject dat veel tijd en aandacht vraagt. En dan heb je nog de dagelijkse operatie: 365 dagen per jaar magie bieden. Dat is ook een uitdaging. Maar dat maakt ons werk juist mooi. Hoe groter we worden, hoe meer we moeten blijven teruggaan naar de vraag: wat maakt ons bijzonder? Dat houdt ons scherp.

Opvallend: jullie werken met veel 65-plussers. Is dat een bewuste keuze?

Ja en nee. Iedereen is bij ons welkom. Jongeren, studenten, mensen die net met pensioen zijn — als je de Toverland-mentaliteit hebt, maakt leeftijd niks uit. Wat je vaak ziet, is dat senioren juist graag werken op momenten dat studenten niet kunnen. Dat vult elkaar prachtig aan. Die mix is goud waard. Het maakt ons team veelzijdig en zorgt ervoor dat er altijd mensen zijn die onze gasten met een glimlach ontvangen. Uiteindelijk maakt dat het verschil. Die gemoedelijke sfeer begint bij onze medewerkers.

Tot slot: hoe zie jij Toverland over tien jaar?

Dat is de leukste vraag, want daar kun je lekker over dromen. Ik hoop dat Toverland dan nog meer mensen blij maakt met magische gelukservaringen. Dat we een prachtig resort hebben staan waar gasten na een dag parkbezoek nog steeds in ons verhaal zitten. Dat we misschien een volwaardige darkride hebben, wie weet. Dat we nieuwe generaties betoveren én verrassen. Maar wat ik vooral hoop: dat we nog steeds die warmte uitstralen. We zijn ambitieus, maar ook bourgondisch, Limburgs, gemoedelijk. Dat mag nooit verloren gaan. Die balans is onze grootste uitdaging én onze grootste kracht.